Ulica Marszałkowska raz jeszcze
Pismo Społecznego Rzecznika Niezmotoryzowanych
Do:
Janusz Galas, Inżynier Ruchu m. st. Warszawy,
Mirosław Kazubek, Dyrektor ds. Inwestycji Zarządu Dróg Miejskich.
Dotyczy: modernizacji ul. Marszałkowskiej, odcinek Plac Unii Lubelskiej – Plac Konstytucji.
Szanowni Państwo!
W związku z wyjaśnieniami Inżyniera Ruchu m. st. Warszawy, zawartymi w piśmie sygn. IR/4511/05, dotyczącymi remontu ulicy Marszałkowskiej, proszę jeszcze raz o uwzględnienie stanowiska stowarzyszenia Zielone Mazowsze w rzeczonej sprawie.
Odnosząc się do zagadnień poruszonych przez Inżyniera Ruchu pragnę wyjaśnić, że Zielone Mazowsze nie domaga się przekształcenia ulicy Marszałkowskiej na odcinku od Placu Unii Lubelskiej do Placu konstytucji w „deptak” bez możliwości poruszania się samochodem, ale domaga się uwzględnienia następujących zasad modernizacji tego fragmentu ulicy:
1. Eliminacji samochodowego ruchu tranzytowego, którego cel i źródło nie leżą przy ulicy Marszałkowskiej. Ruch tranzytowy powinien odbywać się ulicą Waryńskiego, którą specjalnie w tym celu poszerzono o drugą jezdnię.
2. Dopuszczenie w ulicy jedynie ruchu lokalnego i ograniczenie parkowania (szczególnie poprzez zastosowanie parkowania równoległego w wydzielonych zatokach), w celu większego bezpieczeństwa poruszania się pieszych i zwiększenia powierzchni chodników, obecnie zajętych w większości przez parkujące samochody.
3. Uspokojenie ruchu – najlepiej w formie strefy zamieszkania, strefy ruchu uspokojonego, lub strefy „tempo 30” z wyłączeniem tramwaju.
4. Umożliwienia bezpiecznego i wygodnego przejazdu rowerzystów w obu kierunkach, np. wydzieloną drogą rowerową lub kontrapasem. Brak takiego przejazdu powoduje złamanie przez ZDM postanowień Uchwały Nr 188/C/96 Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 25 czerwca 1996 roku w sprawie tworzenia warunków dla komunikacji rowerowej.
Stowarzyszenie domaga się także przyrzeczonych na spotkaniu dnia 16 stycznia 2003 roku w ZDM konsultacji społecznych nt. formy modernizacji ulicy Marszałkowskiej, które umożliwiłyby mieszkańcom miasta wybór pomiędzy wariantem proponowanym przez ZDM oraz wariantem stowarzyszenia. Konsultacje te do dziś dnia nie odbyły się.
Z ww. pisma Inżyniera Ruchu wynika, że niektóre z postulowanych zasad zostały przynajmniej w części uwzględnione, co cieszy. Przede wszystkim, jak rozumiem, podporządkowanie wlotu z ulicy Marszałkowskiej na Plac Zbawiciela i zastosowanie spowoduje zmniejszenie częstości przejazdów tranzytowych tym fragmentem ulicy. Należałoby także rozważyć zastosowanie jednego pasa ruchu na całym rondzie Placu Zbawiciela. Proszę także jeszcze o rozważenie likwidacji przejazdu „na skróty” w ulicę Marszałkowską przez Plac Unii Lubelskiej.
Natomiast ograniczenie prędkości na tym odcinku ulicy Marszałkowskiej do 40 km/h nie jest wystarczające. Warszawscy kierowcy najczęściej nie stosują się do tego typu ograniczeń, a nowy, równy asfalt i fakt, że ulica pozostanie jednokierunkowa i o dwóch pasach ruchu będą wręcz prowokowały do łamania tego ograniczenia. Proponuję, aby wzorem miast europejskich Marszałkowska była objęta strefą „tempo 30” a w samej ulicy były zastosowane fizyczne elementy ograniczające ruch, w szczególności punktowe przewężenia jezdni np. w miejscach przejść dla pieszych lub przewężenia kierujące ruch na jezdni w sposób meandrujący. Załącznik graficzny wyjaśnia zasady działania ww. elementów bezpieczeństwa ruchu. Takie elementy nie powodują tak znaczących utrudnień w ruchu karetek pogotowia, jak progi zwalniające i moim zdaniem mogą być w tym przypadku z powodzeniem zastosowane.
Odnośnie przeprowadzenia ruchu rowerowego ulicą Marszałkowską w obydwu kierunkach twierdzę, że jest to możliwe i łatwe do zrealizowania. Przy ograniczeniu prędkości i wyeliminowaniu większości samochodowego ruchu tranzytowego z ulicy należy dopuścić ruch rowerowy w kierunku od Placu Konstytucji do Placu Unii Lubelskiej oznakowanym kontrapasem rowerowym o szerokości 1,5 – 2 m. Ruch w kierunku przeciwnym odbywałby się w jezdni na zasadach ogólnych. Kontrapas powinien być usytuowany zgodnie z ruchem prawostronnym, czyli przy torowisku tramwajowym, co wyeliminuje ewentualne kolizje z samochodami wyjeżdżającymi z zatok parkingowych. Pragnę także dodać, że taki kontrapas bardzo dobrze sprawdził się w Krakowie na ulicy Kopernika, gdzie także z uwagi na lokalizację szpitala przy ulicy często poruszają się karetki pogotowia. Kontrapas rowerowy dodatkowo stworzy także możliwość szybkiego poruszania się pod prąd karetek pogotowia i pojazdów uprzywilejowanych. W Krakowie tego typu rozwiązania nazywane są „drogami życia” w zakorkowanym mieście. Wprowadzając kontrapas ruch samochodowy prowadzony w kierunku centrum powinien się odbywać jednym pasem ruchu o szerokości 3,5 – 4,0 metra, co w powodowałoby, że przekrój jezdni miałby od 5,5 do 6,0 metrów. Proponowane przekroje ulicy i rozwiązania brd przedstawiam w załączniku graficznym. Nie wyczerpują one jednak wszystkich możliwości uspokojenia ruchu i są jedynie przykładem możliwości rozwiązania.
Zarówno postulowane fizyczne elementy ograniczające prędkość oraz kontrapas rowerowy mogą być stosowane w obowiązującym porządku prawnym dotyczącym projektowania dróg oraz znaków, sygnałów drogowych i urządzeń bezpieczeństwa ruchu. Z powodzeniem są stosowane od 30 lat w krajach Europy Zachodniej a także zalecane do stosowania w Polityce transportowej Unii Europejskiej
. Stanowią one podstawowe instrumenty uspokojenia ruchu zalecanego także w Polityce transportowej państwa
oraz w Polityce transportowej Warszawy
. Chciałem także nadmienić, że te rozwiązania będą usankcjonowane nowym rozporządzeniem dot. znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu, które powinno wejść w życie jeszcze w roku 2005.
Ponieważ remont ulicy Marszałkowskiej nie został jeszcze rozpoczęty, mimo „pilnie” przedłużanej ważności projektu organizacji ruchu proponuję, aby zrewidować projekt według przedstawionej przeze mnie propozycji. Jest jeszcze czas, aby kontrowersje wokół tej modernizacji ucichły, a korzystne rozwiązanie nie musiało czekać wbrew zasadzie zrównoważonego rozwoju do kolejnej modernizacji ulicy w następnym pokoleniu. Proponuję spotkać się jeszcze raz przed remontem, aby wspólnie wypracować nowe satysfakcjonujące wszystkich rozwiązanie.
Z poważaniem,
Wojciech Szymalski
z up. Społecznego Rzecznika Niezmotoryzowanych
Załączniki graficzne
Przykład 1: Torowisko tramwajowe 4,0 m, wygrodzenia 1,0 m, kontrapas rowerowy 1,5-2,0 m, pas dla samochodów i rowerów 3,5-4,0 m – razem ok. 11 m (w tym jezdnia 5,5-6,0 m).
Przykład 2: Torowisko tramwajowe 4,0 m, wygrodzenia 1,0 m, kontrapas rowerowy 1,5 m, pas dla samochodów 3,0-3,5 m, element bezp. ruchu 0,5 m, przepust rowerowy 1,5 m – razem ok. 11,5 m (w tym jezdnia 6,0-6,5 m).