Czy ul. Tysiąclecia ma łączyć, czy dzielić?
Wystąpienie Związku Stowarzyszeń Praskich do Prezydenta Warszawy
Warszawa, dnia 28 kwietnia 2009 r.
Szanowna Pani Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Miasta St. Warszawy,
Wspólnie, jako organizacje społeczne zainteresowane lepszą przyszłością warszawskiej Pragi, wnioskujemy o odrzucenie zaproponowanych podczas konsultacji 8, 15 i 16 kwietnia 2009 roku wariantów budowy ulicy Tysiąclecia (drogowego połączenia ulicy Grochowskiej z Rondem Żaba), zlecenie wprowadzenia zmian do projektu z uwzględnieniem postulowanych przez nas uwag i jego szybką realizację.
Ulica Tysiąclecia zaproponowana przez inwestora i biuro projektowe ma charakter trasy przelotowej, a nie ulicy śródmiejskiej. Na całym jej odcinku nie planuje się budowy linii tramwajowej wraz z budową ulicy, a na większości planowanego połączenia nie przewidziano nawet rezerwy na tramwaj. Tak zrealizowana inwestycja nie będzie służyć wzmocnieniu komunikacji publicznej, nie wytworzy pierzei ulicznych, nie będzie otoczona reprezentacyjną zielenią przyuliczną, zaburzy istniejące formy urbanistyczne dzielnic i unicestwi wiele godnych zachowania obiektów. Tak zaprojektowana ulica w wielu miejscach utrudni pieszym – lub wręcz uniemożliwi – poruszanie się po dzielnicach. Spowoduje odcięcie większości ulic lokalnych, utrudni wyjazd zmotoryzowanym i rowerzystom i – paradoksalnie – zwiększy natężenie ruchu kołowego na tych ulicach. Istniejące obecnie zagrożenia ekologiczne, związane z intensywnym ruchem kołowym na Pradze, nie zostaną ograniczone, lecz odtworzone na zbędnie szerokich skrzyżowaniach i estakadach nowej ulicy.
Projektu tego w obecnym kształcie nie można zatem łączyć z rewitalizacją dzielnic, ale raczej z ich dalszą degradacją – w żaden sposób nie odzwierciedla on potrzeb dzielnic i jej mieszkańców.
Wobec powyższego zgłaszamy następujące postulaty:
1. Konieczność zaprojektowania i realizacji linii tramwajowej na całym odcinku ulicy Tysiąclecia,
2. Konieczność ograniczenia przepustowości ruchu kołowego, poprzez zawężenie ulicy do jednego pasa dla kołowego ruchu osobowego w każdą stronę oraz do jednego pasa tramwajowo-autobusowego. (Ruch kołowy ciężarowy międzydzielnicowy i wylotowy powinna przejąć Obwodnica Śródmiejska przewidziana do realizacji na odcinku Rondo Wiatraczna – Rondo Żaba),
3. Konieczność zmiany przebiegu ulicy na odcinku od Dworca Wschodniego do ul. Grochowskiej i od ul. Radzymińskiej do Ronda Żaba,
4. Zrezygnowanie z estakady nad Al. Solidarności i wprowadzenie skrzyżowania na poziomie „0” wraz z zagłębieniem torów kolejowych,
5. Potrzebę włączenia do ulicy jak największej liczby ulic lokalnych,
6. Konieczność wprowadzenia szykan dla ruchu ciężarowego,
7. Potrzebę zaprojektowania zieleni przyulicznej i małej architektury z uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego dzielnic oraz przyszłej zabudowy pierzejowej ulicy Tysiąclecia.
Wymienione postulaty zostały uzgodnione i podpisane przez organizacje społeczne z Pragi Północ i Pragi Południe oraz ogólnowarszawskie organizacje eksperckie.
Zwracamy się do Pani Prezydent również jako mieszkańcy i wyborcy o spowodowanie uwzględnienia naszych postulatów przy projektowaniu i realizacji tej inwestycji.
Szczegółowe uwagi i propozycje alternatywnego wariantu przebiegu ulicy wraz z postulowanymi parametrami jakościowymi załączamy do niniejszego wniosku.
Licząc na dalsze szerokie uwzględnienie organizacji społecznych w procesie projektowania inwestycji,
pozostajemy z poważaniem
Antoni T. Dąbrowski
Prezes Zarządu
Lp. | Organizacja | Podpis |
---|---|---|
1 | Stowarzyszenie Zielone Mazowsze | Rafał Muszczynko |
2 | Stowarzyszenie Forum Rozwoju Warszawy | Arkadiusz Jerzak |
3 | Stowarzyszenie ul. Szerokiej | Rafał Szczepański |
4 | Stowarzyszenie Monopol Warszawski | Janusz Owsiany |
5 | Praskie Stowarzyszenie Mieszkańców „Michałów” | Tomasz Peszke |
6 | Stowarzyszenie Nowa Praga | Michał Sokolnicki |
7 | Fundacja Arteria | Michał Sieczkowski |
8 | Stowarzyszenie Creo | Ewa Komendowska |
9 | Stowarzyszenie Komuna Otwock | Alina Gałązka |
10 | Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa „Chata” | Maciej Woźniakiewicz, Bożena Bogacka |
11 | Wspólnota Mieszkańców Osiedla „Sonata” | Jolanta Cieślińska |
12 | Zarząd Rady Osiedla „Kamionek” | Adam Rosiński |
13 | Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy ZOK | Janusz Sujecki |
14 | Proboszcz Parafii Bożego Ciała | Ks. Zdzisław Józef Gniazdowski |
15 | Komisja Dialogu Społecznego w Dzielnicy Praga Północ | Krzysztof Tyszkiewicz |
Uwagi i postulaty do projektu ulicy Tysiąclecia
Uwagi i postulaty do przedłożonego w dniach 8, 15, 16 kwietnia 2009 roku przez Zarząd Miejskich Inwestycji Drogowych i Transprojekt Gdański projektu przebiegu ulicy Tysiąclecia.
Opracowane w ramach konsultacji przez Związek Stowarzyszeń Praskich, organizacje społeczne Pragi Północ i Pragi Południe oraz organizacje eksperckie.
I. Uwagi do projektowanego połączenia drogowego
1. Nie jest zasadna realizacja żadnego z wariantów parametrów technicznych i przebiegu Alei Tysiąclecia przedłożona przez inwestora (ZMiD) i projektanta (Transprojekt Gdański).
Wszystkie te projekty cechuje:
– priorytet dla ruchu kołowego, zamiast priorytetu dla komunikacji miejskiej, rowerowej i pieszej,
– ułatwienia dla ruchu kołowego, w tym ruchu ciężarowego o charakterze tranzytowym: odcięcie ulic lokalnych, przebieg trasy w tunelu i na estakadzie,
– nastawienie na dużą przepustowość ruchu kołowego,
– brak elementów miastotwórczych: duża szerokość w liniach rozgraniczających, odcięcie od lokalnej zabudowy, utrudnienia dla ruchu pieszego, konieczność znacznych wyburzeń historycznej zabudowy Pragi, w tym budynków zabytkowych.
2. W każdym z proponowanych wariantów trasa pełnić będzie faktyczną rolę obwodnicy Śródmieścia na odcinku wschodnim, mimo że równolegle planuje się budowę właściwej obwodnicy Śródmieścia na tym odcinku (Trasa: Rondo Wiatraczna – Rondo Żaba).
3. Biorąc pod uwagę zamiar równoległego wybudowania wschodniego odcinka właściwej obwodnicy Śródmieścia, połączenie drogowe i tramwajowe o charakterze lokalnym pomiędzy ul. Grochowską a Rondem Żaba jest celowe (pod warunkiem realizacji linii tramwajowej na całym odcinku) wyłącznie jako połączenie lokalne, ze względu na:
a) usprawnienie komunikacji, w szczególności komunikacji miejskiej, poprzez lepsze skomunikowanie Dworca Wschodniego i planowanego autobusowego z Pragą Południe, Pragą Północ, Bródnem i Targówkiem,
b) wprowadzenie alternatywnego i konkurencyjnego dla ruchu kołowego połączenia tramwajowego w stosunku do linii Grochowska – Targowa – Rondo Żaba,
c) przejęcie części ruchu kołowego z ulicy Targowej,
d) umożliwienie zagospodarowania terenów nieużytków stanowiących od kilkudziesięciu lat rezerwę pod budowę tej ulicy, co będzie impulsem do zagospodarowania i rozwoju tkanki miejskiej na zaniedbanych obszarach Pragi,
e) utworzenie alternatywnego połączenia drogowego w okresie wyłączenia ul. Targowej podczas budowy II linii metra.
Uzasadnienie
a) Niewłaściwe parametry techniczne
Ulica Tysiąclecia powinna służyć usprawnieniu i rozprowadzeniu ruchu lokalnego. Ruch ponadlokalny powinien być przejęty przez wschodnią część Obwodnicy Śródmiejskiej. Dla potrzeb ruchu lokalnego zbędny jest tak szeroki jak w projektach przekrój ulicy na całym odcinku (4 pasy ruchu po 3,5 metra, pas zieleni, dwie ścieżki rowerowe). Takie rozwiązanie powoduje poszatkowanie strefy śródmiejskiej, i utrudnienia dla ruchu pieszego i lokalnego. Do ulicy należy włączyć jak najwięcej ulic lokalnych, a skrzyżowanie z Aleją Solidarności powinno być kolizyjne.
b) Nieuwzględnienie specyfiki przebiegu ulicy przez strefę śródmiejską
Przedłożone warianty projektu ulicy Tysiąclecia nie uwzględniają specyfiki przebiegu ulicy przez zurbanizowane tereny strefy śródmiejskiej miasta. Doświadczenia zachodnich aglomeracji miejskich wskazują, że aby nie doprowadzać do wyludniania i degradacji historycznych centrów miast należy w tych obszarach preferować jak najwięcej obszarów wyłączonych z ruchu kołowego, komunikację publiczną szynową (metro, tramwaj, SKM), ruch rowerowy i ruch pieszy. Konieczny ruch kołowy powinien być uspokojony i zapewniać obsługę ulic lokalnych. Uspokojenie ruchu powinno odbywać się m.in. poprzez unikanie połączeń bezkolizyjnych. Należy także nałożyć szykany dla ruchu ciężarowego. Przedłożone projekty ulicy Tysiąclecia takich preferencji nie uwzględniają.
c) Niespójność projektów z założeniami strategii transportowej Warszawy i programem ochrony powietrza
Ulica będzie przebiegać przez ścisłe centrum miasta (wewnątrz obwodnicy śródmiejskiej). Na tym obszarze powinien dominować ruch uspokojony z preferencjami dla transportu publicznego komunikacją miejską szynową, ruchu rowerowego oraz pieszego i szykanami dla ruchu kołowego, szczególnie ciężarowego. Tymczasem projekt koncentruje się na intensywnym ruchu kołowym. Rezerwa pod tramwaj jest przewidziana tylko na odcinku południowym: Grochowska – Trasa Świętokrzyska. Na niektórych odcinkach projekt nie przewiduje chodnika po obu stronach ulicy. Takie rozwiązania są niedopuszczalne w strefie śródmiejskiej. Prowadzą do zwiększenia hałasu i zanieczyszczeń w centrum miasta.
d) Nieuwzględnienie specyfiki urbanistycznej i ochrony zabytkowej zabudowy
Projekt powinien uwzględniać specyfikę urbanistyczną i konieczność ochrony okolicznej historycznej zabudowy oraz strefy ochrony konserwatorskiej. Wyburzenia zabytkowych obiektów powinny być maksymalnie ograniczone (jednak w sposób zapewniający możliwość zastosowania komunikacji szynowej na całym odcinku).
Konieczna jest spójność urbanistyczna i estetyczna projektu z okoliczną zabudową. Dlatego niedopuszczalne jest używanie np. kostki betonowej jako nawierzchni chodnika lub betonowych krawężników.
e) Brak kompleksowego projektowania
Projekt jest wycinkowy – koncentruje się wyłącznie na samym przebiegu ulicy i nie uwzględnia konieczności jednoczesnego zaplanowania zagospodarowania terenów położonych bezpośrednio przy Trasie i pożądanych zmian organizacji ruchu lokalnego. Takie podejście ułatwia brak uchwalonych planów miejscowych. Na odcinku pomiędzy ul. Kawęczyńską a Radzymińską dotyczy to np. projektu ślepego zakończenia ulic Siedleckiej, Folwarcznej, Wołomińskiej, Białostockiej. Nie zaprezentowano też jasnego, spójnego powiązania projektowanej ulicy z systemem komunikacji miejskiej szynowej (stacje metra, sieć tramwajowa, sieć kolejowa) i z planowanym dworcem autobusowym .
II. Postulaty
1. Preferencje dla komunikacji publicznej
a)ze względu na przebieg w ścisłej strefie śródmiejskiej projekt powinien uwzględniać preferencje dla komunikacji szynowej, autobusowej, rowerowej i pieszej.
b) projekt powinien uwzględniać linię tramwajową (pas Tram-Bus) na całym odcinku.
c) linia tramwajowa powinna być zbudowana wraz z budową ulicy.
d) projekt powinien uwzględniać chodniki po obu stronach ulicy na całym projektowanym odcinku i przewidywać przyszłą zabudowę pierzejową po obu stronach.
2. Ograniczenie parametrów technicznych
a) Należy zwęzić ulicę w liniach rozgraniczających poprzez:
– ograniczenie szerokości pasów ruchu do 3,0 m, a w przypadkach koniecznych ze względu na ochronę istniejącej zabudowy do 2,75 m,
– zaprojektowanie ścieżki rowerowej po obu stronach ulicy z dopuszczalnymi wyjątkami w przypadku konieczności wyburzeń.
– uwzględnienie pasów Tram-Bus na całym odcinku oraz ograniczenie szerokości ulicy do jednego pasa ruchu w każda stronę. Tam, gdzie to konieczne ze względów operacyjnych (np. rozjazdy na styku z Trasą Świętokrzyską, na odcinku pod wiaduktem Dworca Wschodniego do ul. Żupniczej) zachowanie dwóch pasów ruchu w każdą stronę.
b) Należy rozważyć zrezygnowanie z bezkolizyjnego wiaduktu nad Aleją Solidarności i zaprojektować kolizyjne skrzyżowanie z Aleją Solidarności na poziomie „0” z równoczesnym zagłębieniem linii kolejowej w tunel pod ulicą Tysiąclecia.
3. Uwzględnienie historycznej zabudowy i ochrony konserwatorskiej
a) Na obszarze Kamionka (odcinek ul. Grochowska – Dw. Wschodni) należy ze względu na ochronę zabytkowego układu urbanistyczno i przestrzennego zabudowy, zaplanować alternatywny wariant przebiegu ulicy – obecnym śladem ul. Lubelskiej, do ul. Żupniczej. Pozwoliłoby to także na podjazd tramwajem pod sam Dworzec Wschodni od strony ul. Lubelskiej.
b) Linia rozgraniczająca ulicę powinna być kształtowana w sposób umożliwiający zabudowę pierzejową ( nie należy pozostawiać ślepych ścian po wyburzeniach w pozostałych kamienicach w pierzei ulicy )
c) Należy przewidzieć w kosztach w ramach inwestycji odtworzenie obiektów zabytkowych w miejscach uzgodnionych z lokalną społecznością.
d) Należy używać materiałów dostosowanych do historycznej zabudowy: uszlachetniona nawierzchnia chodników, krawężniki granitowe.
e) Należy zaprojektować małą architekturę spójną z historyczną zabudową: np. latarnie pastorały po obu stronach ulicy, wiaty przystankowe nawiązujące do historycznej zabudowy.
f)Na obszarze Nowej Pragi (odcinek Al. Solidarności – Rondo Żaba) należy ze względu na zachowanie zabytkowego układu urbanistycznego, a w szczególności na bezwzględną ochronę wpisanych do rejestru zabytków cennych zabudowań dawnej Stalowni Praskiej (nr rej.: A-59 z 28.12.2000) oraz zespołu dawnej fabryki lamp i fabryki chemicznej ,,Praga” (nr rej.: 400-A z 30.03.2005), zaplanować alternatywny wariant przebiegu ulicy – obecnym śladem ul. Szwedzkiej.
g) W przypadku niezbędnych wyburzeń obiektów zabytkowych konieczne jest stworzenie projektów posiłkowych, które pozwolą na zachowanie zabytkowego waloru zabudowy, np. inwentaryzacja i odtworzenie obiektu w innym miejscu (kamienicę z ul. Kawęczyńskiej 17 należałoby odtworzyć przy ul. Kawęczyńskiej po przeciwnej stronie ulicy Tysiąclecia); zagospodarowanie powstałych „ślepych” ścian.
4. Konieczność kompleksowego projektowania
a) Należy włączyć do projektu remont i rewitalizację ul. Kawęczyńskiej na odcinku od ul. Otwockiej do ul. Ząbkowskiej z równoczesną realizacją obu projektów,
b) Należy włączyć do projektu połączenie ulicy Tysiąclecia z wjazdami i wyjazdami projektowanego Dworca Autobusowego po południowej stronie Dworca Wschodniego, z uwzględnieniem ciągów ulic Żupnica – Lubelska do Grochowskiej,
c) Należy wyznaczyć odcinki, na których zastosowane będą materiały i rozwiązania uwzględniające miejski charakter ulicy,
d) Należy zaprojektować powierzchnie służące pieszym, w tym miejsca do siedzenia (zintegrowane z projektem zieleni)
e) Konieczne jest zaprojektowanie zachodniego połączenia dla ulic Siedleckiej, Łochowskiej, Wołomińskiej z ulicą Tysiąclecia (prawoskręt) lub z ulicą Kawęczyńską (prawoskret). W przeciwnym razie bardzo utrudniony zostanie ruch lokalny na obszarze wschodniej Szmulowizny,
f) Należy uwzględnić włączenie ruchu rowerowego z lokalnych ulic do projektowanej ścieżki rowerowej,
g) Należy równocześnie zaplanować w ramach projektu ul. Tysiąclecia nową organizację ruchu na ulicach sąsiadujących z tą ulicą na całym Kamionku, całej Szmulowiźnie i Nowej Pradze uwzględniającą istniejące tam szkoły przedszkola żłobki i inne tego typu obiekty.
h) Należy zaprojektować i wykonać siec uzbrojenia terenu umożliwiającą obsługę przyszłej zabudowy pierzejowej po obu stronach ulicy
h) Należy przewidzieć w kosztach w ramach inwestycji budowę domów, które zapewnią mieszkania mieszkańcom z budynków wyburzanych i rozpocząć ich budowę możliwie jak najwcześniej ale nie później niż inwestycję.
5. Alternatywne warianty przebiegu
1. Należy zaprojektować alternatywny wariant połączenia ul Grochowskiej z Dworcem Wschodnim (śladem ul. Lubelskiej). Pozwoli to na ochronę zabytkowej zabudowy Kamionka i ułatwi dojazd tramwajem pod południowe wejście Dworca Wschodniego.
2. Należy rozważyć zaprojektowanie alternatywnego wariantu połączenia na odcinku od ul. Radzymińskiej do Ronda Żaba z kolizyjnym skrzyżowaniem z Aleją Solidarności, z wykorzystaniem obecnego przebiegu ul. Szwedzkiej.
Przykładowe warianty przebiegu ulicy Tysiąclecia
Wariant 3 – z zagłębieniem linii kolejowej i jednopoziomowym skrzyżowaniem z al. Solidarności.
Wariant 4 – bez ingerencji w linię kolejową, z przejściem wiaduktem nad al. Solidarności.
Od redakcji
To była dobra szkoła współpracy.
Oczywiście, wynikłe stanowisko nie jest doskonałe. Można wyszukiwać w nim błędy językowe czy drobne niekonsekwencje, wynikające z wielokrotnego korygowania i redagowania w dużym pośpiechu. Można też nabijać się, że dokument wykonany społecznie w ciągu kilku spotkań po godzinach pracy nie jest tak dopracowany w szczegółach jak projekt, nad którym siedział miesiącami zespół wysokoopłacanych projektantów (doprawdy, dziwne).
Ale faktem jest, że Związkowi Stowarzyszeń Praskich udało się to, co od lat przerasta władze Warszawy – doprowadzić do porozumienia bardzo różnych osób i organizacji w sprawie trudnej, konfliktowej inwestycji. Omówiono argumenty stojące za takimi czy innymi stanowiskami, wyjaśniono nieporozumienia, zawarto kilka trudnych kompromisów. Ekolodzy, obrońcy zabytków, urbaniści, społecznicy starający się o rewitalizację Pragi, a także spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, którym często i chętnie nieudolni drogowcy dorabiają gębę ,,NIMBY” – wszyscy podpisali się pod wspólną i konstruktywną wizją.
Oczywiście, otwarte pozostaje pytanie, czy Ratusz wykorzysta włożoną w to wystąpienie dobrą wolę, czy wręcz przeciwnie – będzie dalej forsował gniota z Transprojektu Gdańskiego.
Zobacz także
Wystąpienie Zielonego Mazowsza ze stycznia 2009 r.: [zobacz >>>]